Biofolie

Biofolie – biologisch afbreekbaar?

De term biofolie duidt in de volksmond op minder-milieubelastende folies (voor het verpakken van bijvoorbeeld magazines of mailings). Ten onrechte wordt soms de indruk gewekt dat het daarbij altijd om biologisch afbreekbaar folie gaat.

Historie: maiszetmeel

In 2004 begon Incido als eerste in Nederland met het sealen van een magazine (van De Kleine Aarde) in biologisch afbreekbaar folie. Een “plastic” geproduceerd uit maiszetmeel. Het materiaal werd op grote rollen door onszelf geïmporteerd. We hielden het in geconditioneerde opslag, omdat vocht en warmte het degradatieproces van het biofolie versnelde.

Het was best een risico, waarvoor klant en Incido hun gezamenlijke nekjes uitstaken: in vergelijking met de traditionele PE-folies was het een onbetaalbaar folie. De voornaamste oorzaken daarvoor waren;

• Het (toen nog) zeer lage afnamevolume
• Een nieuw productieproces dat nog in ontwikkeling was
• Het folie begon te degraderen vanaf de eerste productiedag
• Grote noodzaak tot geconditioneerde opslag en toch zeer snel “bedorven”
• In de sealstraten lastig te verwerken: de temperatuur van de lasdraad diende precies goed te zijn. Bij een te lage temperatuur begon het materiaal te “draden”, met lelijke slierten en vastlopende machines tot gevolg. En bij een te hoge temperatuur verbrandde het materiaal, waardoor de lasnaad niet sloot en de inhoud eruit viel.

Biobased

Inmiddels wordt, mede door de vraag naar (lees: het commerciële succes van) dergelijke folies, ook het zogenaamde biobased folie geschaard onder de term biofolie. Biobased wil zeggen dat het folie dat voor zo’n 80% geproduceerd wordt uit hernieuwbare grondstoffen (zoals suikerriet of vermalen dierenbotten). De overige 20% zijn nog steeds olie-gebaseerd. Hiermee zijn deze folies dus weliswaar minder milieubelastend, maar niet biologisch afbreekbaar.

De claim van duurzaamheid bij biobased-folies zit hem in;

• Het verlaagde aandeel PE (Poly Ethyleen)
• De hernieuwbare grondstoffen (suikerriet groeit snel, botten van dieren blijven voorhanden, etc.)
• En ook bijvoorbeeld het (wat “zachtere”) argument, dat het suikerriet tijdens de groeifase CO2 opneemt

Wegwerpadvies is bij het oud-plastic (“Plastic Heroes”) of gewoon het restafval. In géén geval bij het GFT-avfal (groenbak).

Biologisch

Echt biologisch afbreekbare folie, een materiaal dus van natuurlijke oorsprong (geproduceerd uit plantaardige hernieuwbare grondstoffen zoals maiszetmeel of suikerriet), degradeert snel en laat geen giftige stoffen na in het milieu. De theorie is, dat dit materiaal gedeponeerd kan worden in de GFT-container. Het is tenslotte “groenafval”.

Wegwerpadvies;

GFT-afval: theoretisch kan het folie in de groencontainer.
Helaas heeft maisfolie tot tweemaal toe een hittepiek van >60 graden Celsius nodig, met tussenliggend voldoende tijd om uiteen te vallen. Het probleem hiervan is, dat compost verwerkende bedrijven te weinig tijd hebben om biofolies uiteen te laten vallen. Hierdoor blijft het folie in de compostmassa achter als (te) lange slierten materiaal, waarop compost verwerkende machines vastlopen.

Het is precies deze reden, dat het oorspronkelijke biofolie uit maiszetmeel destijds ineens een slechte naam kreeg. Grote katalysator van die slechte naam was een televisiedocumentaire over dit onderwerp. Gek genoeg werd er in diezelfde docu geen oplossing gegeven voor dit probleem. Ook ontbrak de nodige aandacht voor het feit dat het materiaal veel minder slecht is voor het milieu dan traditionele (olie-gebaseerde) plastics.

Plastic-recycling: het folie mag ook het andere (te recyclen) plastic – denk aan de Plastic Heroes zakken. Helaas zit ook daar een adder onder het gras. Hoe graag we namelijk ook goed bezig willen zijn voor ons milieu, we willen ook graag dat de bumper van onze auto stevig is, onze gerecyclede drinkflesje niet lekt en onze fleecetrui niet tocht. Biologisch afbreekbare plastics “vervuilen” (lees: verzwakken) helaas de echte plastics die we inzamelen.
Op dit moment is dat nog geen probleem, aangezien het aandeel biologisch afbreekbare kunststoffen laag genoeg is. Zou dit snel gaan stijgen dan zal daar dus wel een nieuw probleem ontstaan.

Restafval: het folie kan zonder enig probleem bij het restafval. Het valt uiteen of verbrandt zonder schadelijke stoffen na te laten.

Dringend wegwerpadvies

De vraag kan rijzen, wat de zin is van dergelijke folies als ze toch niet goed verwerkt kunnen worden.

Wel… los van het nadeel dat compostverwerkende bedrijven (nog) niet in staat zijn dit materiaal te composteren, hebben biologisch afbreekbare folies als groot voordeel… dat ze biologisch afbreekbaar zijn! In vuilverbranding of op vuilstortplaatsen laat het geen schadelijke stoffen na.

De dringende oproep luidt op dit moment dus: “Gooi composteerbaar plastic bij het restafval. Doe dat ook met plastic waar geen logo, maar wel een woord als composteerbaar, biologisch afbreekbaar of biodegradable op staat.” (bron: milieucentraal.nl)

Overige folievarianten: een overzicht

Inmiddels zijn er diverse varianten sealfolies op de markt, elk met haar eigen specifieke eigenschappen;

• Biologisch afbreekbaar maisfolie: een half-transparant folie die iets elastisch en dus behoorlijk scheurvast is. Helaas matig verkrijgbaar. Kostbaar.
• Biobased LDPE-folies: deels geproduceerd uit hernieuwbare grondstoffen (zoals 80% suikerriet of fijngemalen slachtdierbotten)
• Recycled 50% LDPE-folie “post consumer”, voor 50% bestaat dit folie dus uit plastic afval van consumenten, qua kostprijs lager dan biobased
• Recycled 50% LDPE-folie “industrial”, voor 50% bestaat dit folie dus uit plastic afval van de industrie, qua kostprijs lager dan recycled popst-consumer vanwege de schone aanlevering en de door verbruiker gesubsidieerde aanbieding
• Het traditionele PE-folie: geproduceerd uit aardolie

Opvallend fenomeen is dat producenten van alle niet-composteerbare categorieën graag benadrukken dat hun folies afbreekbaar zijn, zelf wordt vermeld dat de folies allemaal bestaan uit 100% natuurlijke grondstoffen. Olie is tenslotte een natuurproduct. Hiermee de suggestie wekkend dat het gebruik ervan zonder negatieve gevolgen voor het milieu zou zijn.
De afbreekbaarheid van materialen zoals folies staat echter nooit ter discussie (alles breekt op den duur af), wel kunnen er vraagtekens worden gezet bij de milieubelasting van deze afbraak.

Meer weten?

Al bijna 20 jaar houdt Incido zich bezig met de milieu-impact van drukwerk en aanverwante zaken. We zijn daarin overigens meer realist dan idealist: afschaffen van drukwerk teneinde het milieu te sparen is natuurlijk geen advies. Maar wel zijn we scherp op ontwikkelingen. Denk aan verpakkingen, disposables, sealfolie, etc.

Eens over doorpraten? Mail of bel ons gerust!

OPENINGSTIJDEN

TELEFOONNUMMER